NRC, 22-6-1987

Uniek project moet leiden tot betere omgang met allochtonen

‘Overbrug cultuurverschillen’

Door onze redacteur
PETER SCHUMACHER

GRONINGEN, 22 juni
Iedereen die professioneel te maken krijgt met verschillende culturen, kan binnenkort te rade bij het project Intercultureel Management. Een samenwerkingsverband van het Inter-Cultureel Instituut (ICI) in Groningen, de Rijkshogeschool Groningen en het organisatiebureau Management & Advies uit Amstelveen biedt een programma aan dat cultuurverschillen moet helpen overbruggen.

Het’ project Intercultureel Management, zo lezen we in de brochure; “bouwt op de ruime ervaringen’ van de sector Welzijn en I nformatie van de Rijkshogeschool Groningen en op de vele cursussen en trainingen van het ICI”.

Geestelijk vader en directeur van het ICI is de Marokkaan David Pinto. Hij behoorde in eigen land tot de kleine joodse gemeenschap. Door zijn huwelijk met een joodse Nederlandse vrouw kwam hij, na een aantal jaren in Israël te hebben gewoond, in Nederland terecht. Een paar jaar werkte hij in het onderwijs en het welzijnswerk voor buitenlandse arbeiders.
In het begin van de jaren tachtig raakte Pinto uitgekeken op de welzijnsaanpak van buitenlanders. Hem stond een praktischer aanpak van de problemen voor ogen en hij begon in 1983 een eigen bureau, het ICI in Groningen.

In de afgelopen zes jaar heeft Pinto’s methode, die uitgaat van het erkennen en vervolgens overbruggen van culturele verschillen, successen geboekt en landelijke bekendheid gekregen. Het samenwerkingsverband met de Rijkshogeschool Groningen vormt een kleine mijlpaal.

WRR

Nog meer tevredenheid put Pinto uit het feit dat in het vorige week verschenen rapport van de
Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) zo veel van zijn ideeën zijn terug te vinden. “Ik ben in de minderhedenindustrie bijna tien jaar een soort roepende in de woestijn geweest, maar nu is er toch sprake van enige erkenning. Er blijft echter een vrij fundamenteel verschil in filosofie tussen wat wij met het ICI doen en bereiken en wat de WRR aanbeveelt. Bij de WRR is een goede beheersing van de Nederlandse taal vooral een middel, bij ons is het doel, maar dan nauw verbonden aan het doen participeren van allochtonen aan de maatschappij en het zich eigen maken van de gewoonten, de normen en de waarden van deze samenleving.
Immer, als je daar niet aan denkt, en dat hebben ze bij de WRR helaas niet gedaan, rijst onmiddellijk het probleem van het functioneren van allochtonen binnen organisaties en bedrijven waar zij werken.

Hoe houd je ze vast? Daar moeten de allochtonen, maar ook die bedrijven goed op voorbereid zijn. Die deskundigheid biedt het ICI in de vorm van cursussen en vervolgcursussen.
Het is frappant en soms zelf ontroerend om te zien hoe mensen die jaren tegen allerhande culturele verschillen zijn aangelopen aan het eind van de cursus van frustraties op dit gebied bevrijd lijken te zijn.”

Sinds enkele maanden werkt het ICI samen met het organisatiebureau Management & Advies van Han van Gelder in Amstelveen. De samenwerking tussen Pinto en Van Gelder ligt op het gebied van projecten en dan speciaal gericht op de Randstad. Het operationeel maken van ideeën, noemt Van Gelder het. Hij werkte eerder op het ministerie van onderwijs en wetenschappen, waar hij plaatsvervangend directeur-generaal was, speciaal belast met onderwijs aan allochtonen. Hij was
er ook voorzitter van de stuurgroep Onderwijsvoorrangsbeleid en was voor zijn ministerie lid van
de Interdepartementale Commissie Minderhedenbeleid (lCM).

Ankerman

“Misschien is het overbodig te zeggen, maar in mijn levensfilosofie is onderwijs altijd een cruciaal
element geweest. Ik ken David Pinto al vele jaren. Hij zocht al een tijd naar een soort ankerman in het westen. Naast ander werk dat ik vanuit mijn bureau doe, bedenk en verwezenlijk ik nu voor het ICI projecten, omdat ik geloof in de professionele en zakelijke aanpak van Pinto’s instituut.
Onlangs hebben we nog een project uitgevoerd in opdracht van de gemeente Nijmegen die ons vroeg wat meer samenhang te brengen in haar minderhedenbeleid”.
De doelgroepen van het ICI zijn zeer verschillend: van bedrijfsleven, politiekader, jeugdhulpverleners tot jonge, allochtone werklozen zelf. “Wij blijven zo veel mogelijk de mensen die bij ons op cursus zijn geweest volgen om te kijken of hetgeen ze bij ons hebben geleerd ook werkelijk effect heeft. Al dan niet op eigen verzoek komen ze terug voor een vervolgcursus. En we evalueren iedere cursus uitgebreid schriftelijk. Dat is ook een beetje het verschil met projecten die door gemeenten of organisaties worden opgezet. Die verlopen vaak omdat ze slecht worden geëvalueerd, hebben we gemerkt.”

Israël

Hoe verklaart Pinto het succes van zijn aanpak? En hoe komt het eigenlijk dat nu pas wordt ingezien dat een praktische aanpak . van het overbruggen van culturele verschillen in wat te pas en te onpas ‘onze interculturele samenleving’ wordt genoemd, effect sorteert?
Pinto vindt het moeilijk die vraag te beantwoorden. “Ik denk”, zegt hij weifelend, “dat mijn ervaring met al die verschillende culturen in lsraël mij, eerder dan andere mensen die hier actief zijn op het gebied van etnische groepen, op het idee hebben gebracht dat dáár, dus bij die verschillen in normen en waarden van mensen – cultuur dus -, de schoen wringt. En waarom er nu pas wordt ingezien dat een zakelijke aanpak zijn voordelen blijkt te hebben, zou kunnen liggen aan het feit dat ik als ‘vrije ondernemer’ wat gemakkelijker voor mijn mening kon uitkomen dan de mensen die vast zitten in het welzijnswerk” .

Dat het werk van het ICI inmiddels ook van overheidswege erkenning heeft gekregen blijkt uit een deze week verschenen onderzoek dat het ICI in opdracht van het ministerie van binnenlandse zaken heeft gedaan naar niet Nederlandse kiesgerechtigden en de gemeenteraadsverkiezingen in 1990. Het ministerie wilde nu al weten hoe de campagne om meer allochtone kiezers naar de stembus te krijgen volgend jaar beter kan worden opgezet dan in 1986. Het ICI, dat ook al in Leuven en het Duitse Oldenburg acte de présence heeft gegeven, lijkt voorlopig niet zonder werk te zitten.